Systemy pomp ciepła zdobywają na popularności w niebywałym tempie! Inwestycja w instalację pompy geotermalnej bądź aerotermalnej wiąże się z określonymi kosztami. Analizując wydatki związane z ogrzewaniem mieszkania za pomocą takiej technologii, warto rozważyć jej długoterminową opłacalność. Czy zastosowanie pompy ciepła rzeczywiście przekłada się na ekonomiczne korzyści?

Podczas analizy wydatków związanych z instalacją i użytkowaniem różnorodnych modeli pomp ciepła, kluczowe jest zwrócenie uwagi na szereg fundamentalnych parametrów. Należą do nich moc cieplna urządzenia, procentowe pokrycie zapotrzebowania na ciepło oraz całkowita ilość zużywanej energii. Nie mniej ważnym aspektem jest również całkowity koszt zainstalowania całego systemu.

Przykładowy koszt ogrzewania pompą ciepła

Załóżmy, że planujemy montaż pompy ciepła w domu jednorodzinnym o powierzchni ogrzewanej wynoszącej 160 m², położonym w środkowej części Polski, w III strefie klimatycznej. Przy projektowej temperaturze zewnętrznej -20°C i średniej rocznej temperaturze 7,6°C, budynek jest tak zaprojektowany, aby minimalizować straty ciepła. Dlatego też, zapotrzebowanie na moc cieplną dla tego domu wynosi 8 kW, co przekłada się na 50 W/m². W domu tym zainstalowane jest ogrzewanie podłogowe, pracujące przy parametrach 35/25°C.

Po wprowadzeniu danych do specjalistycznego oprogramowania doboru pomp ciepła oferowanego przez jednego z producentów, otrzymujemy informację, że gruntowa pompa ciepła o nominalnej mocy 8 kW jest w stanie zapewnić ogrzewanie domu bez konieczności dodatkowego wspomagania grzałką elektryczną, zużywając w tym celu rocznie 2850 kWh energii elektrycznej.

Z kolei, stosując w tym samym domu pompę ciepła powietrze-woda z modulowaną sprężarką o mocy w zakresie 3,5-12 kW, roczne zużycie energii elektrycznej wzrasta o 900 kWh. Jest to spowodowane m.in. koniecznością wspomagania pracy pompy powietrznej grzałką elektryczną. W efekcie, przy obecnej cenie energii elektrycznej na poziomie około 0,8 zł za kWh, ogrzewanie domu pompą powietrze-woda jest o około 720 zł droższe rocznie w porównaniu z pompą gruntową. Wyniki te, uzyskane za pomocą symulacji komputerowej, mają charakter orientacyjny.

Które rozwiązanie korzystniejsze – pompa powietrzna czy gruntowa?

Doszliśmy do wniosku, że różnice w kosztach ogrzewania domu przy użyciu pompy ciepła powietrznej i gruntowej są znaczące. Dla osób, którym zależy przede wszystkim na minimalizacji miesięcznych opłat, wybór pompy gruntowej wydaje się być oczywisty, pod warunkiem, że dysponują odpowiednimi warunkami do jej instalacji. Jednak czy to oznacza, że pompa powietrzna nie jest warta zakupu? Spróbujmy obliczyć, czy inwestycja w bardziej efektywny model pozwoli na osiągnięcie oszczędności, które w rozsądnym czasie zrekompensują wyższe koszty początkowe.

Pompy ciepła są urządzeniami długowiecznymi, można oczekiwać, że nawet po 15-20 latach nadal będą sprawne. Jednak przy planowaniu zakupu warto mieć na uwadze, że w ciągu najbliższych lat na rynku mogą pojawić się znacznie bardziej zaawansowane urządzenia, co może skłonić do wymiany obecnej pompy. Dlatego rozsądniej jest ograniczyć okres zwrotu inwestycji, na przykład do dziesięciu lat. W naszym przypadku zakładamy, że:

Pompa gruntowa z kolektorem poziomym kosztuje 45 tys. zł,
Pompa gruntowa z kolektorem pionowym kosztuje 50 tys. zł,
Pompa powietrzna monoblokowa kosztuje 35 tys. zł.

Porównując koszty eksploatacyjne, zauważamy, że inwestycja w droższą o co najmniej 10 tys. zł pompę gruntową, w porównaniu do pompy powietrznej, okaże się opłacalna tylko w przypadku znacznego wzrostu cen prądu w niedalekiej przyszłości. Jeśli ceny energii pozostaną bez zmian, to łączny koszt zakupu i eksploatacji przez 10 lat okaże się najniższy dla pompy powietrze-woda.

Znaczące zwiększenie wydatków na energię elektryczną mogłoby zrekompensować różnicę w cenie między pompą gruntową a powietrzną. Przy założeniu, że ceny prądu wzrosną średnio o 10% rocznie, a różnica w cenie zakupu wynosi 10 tys. zł, taka sytuacja mogłaby mieć miejsce przed upływem 10 lat.

Różnorodność cen i warunków instalacji

Podkreślamy, że nasze rozważania dotyczą specyficznego przypadku. Istnieje możliwość, że ktoś znajdzie pompę gruntową, której cena będzie tylko nieznacznie wyższa od ceny pompy powietrznej – w takiej sytuacji zakup będzie zdecydowanie opłacalny. Również ceny wymienników gruntowych mogą się różnić, zależnie od regionu czy warunków geologicznych. Inne proporcje kosztów inwestycyjnych i eksploatacyjnych mogą wynikać z różnic w temperaturze zasilania systemu ogrzewania, położenia budynku w innej strefie klimatycznej czy odmiennego zapotrzebowania na energię niezbędną do ogrzewania.